ارتودنسی دندان چیست؟

ارتودنسی دندان یکی از تخصص‌های مربوط به رشته دندانپزشکی است که تمرکز آن بر تشخیص و درمان ناهنجاری‌های دندان‌ها و اجزای مرتبط با آن در صورت می‌باشد. ارتودنسی یکی از چندین شاخه‌ی تخصصی در رشته دندانپزشکی است که به طور اختصاصی با تشخیص و درمان ناهم ردیفی دندان‌ها و بی‌نظمی اجزای ناحیه فک سر و کار دارد.

در اوایل پیدایش این تخصص، روش‌های ارتودنسی بیشتر برای مرتب و صاف کردن دندان‌های کودکان و نوجوانان استفاده می‌شد، اما امروزه حدود 30 درصد از بیمارانی که از ارتودنسی استفاده می‌کنند را بزرگسالان تشکیل می‌دهند. درمان ارتودنسی یک شاخه چند جانبه یا چندمنظوره در دندانپزشکی است که می‌تواند به تنهایی یا در ترکیب با روش‌های درمانی فک و صورت یا دندانپزشکی زیبایی نیز مورد استفاده قرار گیرد.

دندان‌های کج و نامرتب علاوه بر این که ظاهری ناخوشایند به لبخند شما می‌دهد بلکه برای سلامت دهان و دندان و حتی سلامت عمومی بدن نیز مضر است. تمیز کردن دندان‌های شلوغ و روی هم سخت‌تر است. بنابراین احتمال پوسیدگی، بیماری لثه و… را افزایش داده و همچنین در تکلم و جویدن غذا نیز می‌تواند اختلال ایجاد کند. ارتودنسی بهترین روش مرتب کردن دندان‌های بهم ریخته است. در ادامه با ما همراه باشید.

---

دسترسی سریع

• مزایای روش ارتودنسی دندان
• مشکلاتی که با ارتودنسی دندان برطرف می‌شود
• مشکلات عمده ترتيب دندان‌ها
• زمان شروع ارتودنسی دندان
• ارتودنسی در بزرگسالی
• ارتودنسی در زمان بارداری
• انواع روش‌های ارتودنسی دندان
• تشخیص روش ارتودنسی دندان
• ابزارهای ارتودنسی
• درد در مراحل ارتودنسی دندان
• هزینه ارتودنسی

---

مزایای روش ارتودنسی دندان

ردیف و مرتب بودن دندان‌ها، مزایای بسیار زیادی به همراه دارد که از آن جمله می‌توان به امکان تمیز کردن راحت‌تر دندان‌ها، ارتقای بهداشت دهان و دندان، تکلم واضح و رسا و داشتن لبخند زیباتر اشاره کرد.

---

مشکلاتی که با ارتودنسی دندان برطرف می‌شود

مشکلاتی از قبیل جلو بودن فک بالایی، جلو بودن فک پایینی، شلوغی دندان‌ها، کج بودن دندان‌ها و یا هم ردیف نبودن آرواره‌ها می‌تواند در هر شخصی باعث ایجاد مشکلاتی در خوردن یا تکلم شود. در چنین مواردی توصیه می‌شود که با استفاده از روش‌های ارتودنسی، موقعیت دندان‌ها به تدریج تغییر داده شود تا به حالت صاف و ردیف در بیاید. از ارتودنسی می‌‌توان برای اهداف زیبایی در مورد اشخاصی که دوست دارند لبخند زیباتری داشته باشند، نیز استفاده کرد.

ردیف نبودن دندان‌ها یا آرواره‌ها مشکلی است که در هر شخص ممکن است به صورت مادرزادی وجود داشته و یا به مرور زمان در اثر آسیب‌دیدگی از ناحیه فک و یا رفتارهای نادرستی مانند مکیدن شست در دوران کودکی ایجاد شود. به هر حال این مشکل به هر دلیلی که پیش آمده باشد، آنچه که در مورد آن اهمیت دارد این است که بلافاصله تحت درمان قرار گیرد. چراکه مرتب نبودن دندان‌ها می‌تواند در دراز مدت باعث بروز مشکلات خطرناک‌تری از نظر سلامتی دهان و دندان برای شما شود. ارتودنسی کودکان یکی از روش های موجود در دندانپزشکی کودکان برای درمان نامرتبی دندان کودکان می باشد.

در واقع اهمیت ارتودنسی به این دلیل است که ردیف نبودن دندان‌ها و یا ناهنجاری در شکل فک‌ها می‌تواند منجر به افزایش خطر پوسیدگی دندان و بروز بیماری‌های لثه شود. وضعیت نامناسب دندان‌ها باعث می‌شود که مسواک نتواند به راحتی به آنها برسد و یا کشیدن نخ دندان در آنها با درد همراه باشد و این موجب ضعف در بهداشت دهان و دندان به ویژه در قسمت‌هایی از دهان که این مشکلات وجود دارد، می‌شود و می‌تواند سلامت عمومی شما را نیز تحت تأثیر قرار دهد.

---

مشکلات عمده ترتيب دندان‌ها

انحراف فک به عقب یا جلو

شلوغی دندان‌ها

که یکی از مشکلات شایع در زمینه ارتودنسی می‌باشد. مشکل شلوغی دندان‌ها هنگامی به وجود می‌آید که فضای کافی برای رشد و نمو طبیعی دندان‌های دائمی وجود نداشته باشد.

مشکلات زیبایی

---

زمان شروع ارتودنسی دندان

اگرچه درمان به روش ارتودنسی در هر سنی می‌تواند به طور مؤثری انجام شود اما معاینه و ارزیابی‌های لازم برای این روش باید در حدود سن 7 سالگی انجام شود. هر چقدر روش ارتودنسی زودتر و در سنین پایین‌تری انجام گیرد، مشکل مربوطه سریع‌تر حل خواهد شد و احتمال موفق بودن درمان بیشتر خواهد بود.

در حال حاضر روش‌های درمانی مدت‌داری برای بیماران واقع در سنین 7 تا 11 سال وجود دارد که می‌تواند آثار و فواید چشمگیری را برای این افراد، به ویژه در صورتی که ناهنجاری‌های فک وجود دارد، به دنبال داشته باشد. استفاده از این روش‌ها می‌تواند در جلوگیری از بروز بعضی از بیماری‌های دهان و دندان و یا تشدید این بیماری‌ها نیز تأثیر زیادی داشته باشد. درمان این گونه از مشکلات و ناهنجاری‌های دهان و دندان در کودکانی که هنوز در سن رشد هستند، به ما امکان می‌دهد تا بهتر بتوانیم به نتایج مورد نظر خود دست پیدا کنیم. در واقع دستیابی به اغلب این نتایج در بزرگسالانی که استخوان‌های صورت و فک آنها به طور کامل رشد پیدا کرده است، ممکن است به سادگی امکانپذیر نباشد. علاوه بر آن، درمان زودهنگام در کودکان می‌تواند موجب ساده‌تر شدن درمان‌های دیگر در آینده و یا اصلاً رفع نیاز به چنین درمان‌هایی شود.

---

ارتودنسی در بزرگسالی

همان طور که گفته شد، ارتودنسی فقط مخصوص کودکان و نوجوانان نیست. در واقع بیش از 20 درصد از بیمارانی که از روش ارتودنسی استفاده می‌کنند، بزرگسالان هستند. پس هیچ کس به قدری مسن نیست که نتواند از روش ارتودنسی استفاده کند.

مشکلاتی که بزرگسالان برای درمان آن از ارتودنسی استفاده می‌کنند غالباً همان مشکلاتی است که در کودکان وجود دارد. خیلی از بزرگسالان هم این مشکلات را از زمان کودکی داشته‌اند اما تاکنون نتوانسته‌اند که برای درمان آن اقدام کنند. بعضی از این افراد هم در کودکی درمان‌هایی انجام داده‌اند، اما ممکن است به خاطر محدودیت‌ها و یا کمبودهایی که آن زمان از نظر کارآیی روش‌های ارتودنسی وجود داشته است، اکنون که به سن بزرگسالی رسیده‌اند نیاز به درمان‌های بیشتری داشته باشند.

---

ارتودنسی در زمان بارداری

برای زنان باردار بسیار مهم است که نه تنها از نظر ظاهری در وضعیت خوبی باشند، بلکه شرایط احساسی و روانی خوبی نیز داشته باشند. چراکه شرایط جسمی و روانی یک مادر باردار، تأثیر بسیار زیادی بر سلامت خود او و فرزندش خواهد داشت. نکات مهمی که باید قبل از اقدام به استفاده از روش ارتودنسی در زمان بارداری به آنها دقت کرد، عبارتند از:

---

انواع روش‌های ارتودنسی دندان

ارتودنسی یکی از عرصه‌های کاربرد تکنولوژی‌های پیشرفته به شمار می‌آید که توانسته است راهکارهای جامع و متعددی برای درمان ناهنجاری‌های دهان و دندان و مشکلات زیبایی ارائه کند.

هنگامی که یک عارضه دهان و دندان یا زیبایی در یک بیمار تشخیص داده شد، روش‌های ارتودنسی متعددی برای درمان آن وجود دارد. هزینه بسته به میزان مشکل و نوع نیز متفاوت است.

در ادامه مروری بر بعضی از رایج‌ترین روش‌ ها خواهیم داشت:

ارتودنسی با بریس‌های ثابت

هنگامی که نتایج مورد نظر با استفاده از مزايای ارتودنسی ثابت به دست آمد، بریس‌های ثابت به طور کامل برداشته می‌شوند. قیمت ارتودنسی ثابت نیز مانند دیگر روش‌های ارتودنسی به پیچیدگی مشکل، نوع وسایل مورد استفاده و مدت زمان درمان بستگی دارد. همچنین قیمت ارتودنسی ثابت از  منطقه به منطقه دیگر نیز متفاوت است.

ارتودنسی با لوازم متحرک

ارتودنسی نامرئی

ارتودنسی نامرئی یک روش ارتودنسی جدیدتر است که لوازم آن قابل برداشته شدن هستند و حالت کاملاً شفاف و شیشه ای دارند. ارتودنسی نامرئی هیچ گونه اختلالی در غذا خوردن ایجاد نمی‌کند، زیرا به راحتی قابل برداشته شدن است و از نظر مکانیکی نیز دقیقاً به همان شیوه بریس‌های فلزی مرسوم عمل می‌کند. البته همه بیماران نمی‌توانند کاندیدای خوبی برای استفاده از روش ارتودنسی نامرئی  باشند.  ارتودنسی شیشه ای، که کارآمدی آن به اثبات رسیده است، با بهره‌گیری از فناوری تصویربرداری ۳ بعدی ساخته می‌شود. .

ارتودنسی دیمون

---

تشخیص روش ارتودنسی دندان

مشکلات ارتودنسی که در اثر عوامل ژنتیکی یا محیطی به وجود آمده‌اند باید حتماً قبل از شروع درمان، به درستی تشخیص داده شوند. دندانپزشکان می‌توانند با بررسی سوابق دندانپزشکی بیمار و تهیه یک مدل پلاستیکی از دندان‌های او و یا گرفتن عکس اشعه ایکس از دندان‌ها، تشخیص دهند که آیا بیمار نیاز به استفاده از ارتودنسی دارد یا خیر. اگر دندانپزشک تشخیص دهد که شما به ارتودنسی نیاز دارید، شما را به یک متخصص ارجاع می‌دهد تا یک برنامه درمانی که به بهترین شکل نیاز شما را برآورده کند، برایتان تهیه نماید. تشخیص مناسب مشکلات شما می‌تواند مستلزم استفاده از عکس‌های اشعه ایکس و تهیه قالب‌های دندانی باشد. این اقدامات به دندانپزشک کمک می‌کند تا تصمیمات آگاهانه‌تری در مورد روش درمانی مورد نیاز شما اتخاذ کند.

مراحل ارتودنسی معمولاً بین 6 تا 30 ماه زمان می‌برد و مدت آن به سن بیمار و شدت مشکلات ارتودنسی بستگی دارد.

ابزارهای ارتودنسی

برنامه‌های درمانی ارتودنسی معمولاً شامل استفاده از یک ابزار مناسب است که بتواند دندان‌های شما را به آرامی به حالت صاف و مرتب در بیاورد. بریس‌ها، ردیف‌سازها، ریتینرها، هدگیر و براکت‌های شفاف و نامرئی، نمونه‌هایی از ابزارهای رایج در ارتودنسی هستند. برای دستیابی به نتایج مطلوب، لازم است در طول دوره درمان از این ابزارها به خوبی مراقبت شود. بهترین ارتودنتیست راهنمایی‌ها و دستورات خاصی را در مورد نحوه مراقبت از این ابزارها و نیز اقداماتی که باید در طول دوره درمان خود انجام دهید به شما ارائه می‌کند تا بهترین نتایج ممکن را از این روش بگیرید.

---

درد در مراحل ارتودنسی دندان

درد ناشی از بریس‌های ارتودنسی معمولاً از همان زمانی که این بریس‌ها برای اولین بار نصب می‌شوند، شروع نمی‌شود. فرایند نصب انواع ارتودنسی ثابت دندان نیز به خودی خود لزوماً درد و ناراحتی به همراه ندارد، هر چند ممکن است بعضی از افراد به شما بگویند که نصب بریس‌ها کار طولانی و آزاردهنده‌ای است. با این حال معمولاً درد و ناراحتی ناشی از نصب بریس‌ها و عوارض ارتودنسی دندان مدت زیادی طول نمی‌کشد و به فاصله کوتاهی بعد از آنکه این لوازم در جای خود قرار داده شد، درد آن برطرف می‌شود.

البته یک واقعیت را نباید فراموش کرد و آن اینکه در روش ارتودنسی ثابت تلاش ميشود تا دندان‌های شما در خلاف جهت قبلی رشد خود حرکت داده شوند و مسلماً این کار می‌تواند کمی درد به دنبال داشته باشد. اما حرکت دندان‌ها بسیار به آرامی و ملایمت انجام می‌شود و این گونه نیست که دندان‌های شما يک‌دفعه از یک جا به جای دیگر منتقل شوند و درد شديدی ايجاد کنند. دقت کنید که معمولاً عوامل دیگری غیر از حرکت خود دندان است که می‌تواند باعث بروز درد و ناراحتی برای شما شود.

---

هزینه ارتودنسی

هزینه ارتودنسی به عوامل بسیاری بستگی دارد مانند:

• نوع درمان: بسته به این‌که از چه تجهیزاتی مانند ثابت، متحرک استفاده کرده باشید هزینه درمان تفاوت می‌کند.
• مدت زمان ارتودنسی: معمولا طول درمان برای کودکان، کم‌تر است. در بزرگسالان و یا بیمارانی که نامرتبی شدید دندان دارند معمولا طول درمان و استفاده از روش‌های مختلف درمانی نیاز به هزینه بیشتر دارد.
• تجربه دندانپزشک: بسته به شهرت و تخصص متخصص ارتودنسی هزینه درمان تغییر می‌کنند. معمولا دندانپزشکان با تجربه هزینه بیشتری دریافت می‌کنند.
• جراحی: اگر موقعیت فک شما به گونه‌ای باشد که علاوه‌بر درمان نیاز به جراحی داشته باشید، هزینه جراحی نیز به هزینه نهایی اضافه می‌شود.
• نوع مواد ارتودنسی: معمولا استفاده از ارتودنسی شفاف با براکت‌های سرامیکی هزینه بیشتری نسبت با ارتودنسی با براکت فلزی خواهد داشت.

برای مشاهده کامل لیست قیمت های درمان ارتودنسی در سال 1401 به این مقاله مراجعه کنید.

سوالات متداول شما