نگهدارنده ها از مهمترین دستگاه های ارتودنسی هستند و همه کسانی که تحت درمان ارتودنسی قرار بگیرند باید از این دستگاه ها استفاده کنند. در این مقاله به طور کامل به سوال ریتینر ثابت ارتودنسی چیست و چه کاربردی دارد پاسخ خواهیم داد.
ریتینرها یک سری وسایل یا دستگاه ارتودنسی هستند که بعد از اتمام دوره درمان ارتودنسی مورد استفاده قرار میگیرند. خود درمان ارتودنسی کاری میکند که دندان های شما صاف شوند. اما به علت ماهیت طبیعی دندان که تمایل به حرکت و تغییر موقعیت دارد، ما با کمک ریتینرها یا نگهدارنده ها، جلوی این تغییر موقعیت و حرکت دندان ها را میگیریم. ریتینرها به دو دسته ثابت و متحرک تبدیل میشوند. متحرک ها همان پلاک های شفاف ارتودنسی هستند که به راحتی روی دندان قرار میگیرند و قابل برداشتن هستند. اما ثابت ها توسط متخصص ارتودنسی به پشت دندان ها متصل میشوند. این مقاله حاوی اطلاعاتی درباره این نوع نگهدارنده است.
نگهدارنده ثابت ارتودنسی متشکل از یک قطعه فلز یا سیم فلزی کوتاه و قوسدار است که با کمک یک نوع چسپ یا سیمان مخصوص به پشت دندان های فک بالا، پایین یا هر دو فک متصل میشود.
بعضی از مراجعان ما اصرار دارند که از نگهدارنده متحرک بعد از ارتودنسی استفاده کنند. آن ها میگویند که به اندازه کافی دستگاه های ارتودنسی ثابت را تجربه کرده اند و این بار نوبتی هم که باید نوبت یک دستگاه متحرک است. ما به آن ها ریتینر متحرک میدهیم. اما متوجه میشویم که همیشه و مطابق توصیه ها و دستورالعمل های ما از ریتینر استفاده نمیکنند. آن ها یادشان میرود که به صورت منظم ریتینر بزنند و این باعث میشود که دندان های صاف شده آن ها دوباره در خطر کج شدن و تغییر موقعیت قرار بگیرد. توصیه ما برای اینگونه مراجعان قطعا استفاده از ریتینر ثابت ارتودنسی است. چرا؟
چرا که یک بار متخصص ارتودنسی آن را به پشت دندان ها نصب میکند و حتی اگر فراموش کنید باز هم مهم نیست چون شما اصولا هیچ کاری به نگهدارنده ثابت ندارید. بنابراین اگر فکر میکنید که فراموشکار هستید حتما به متخصصتان بگویید تا نگهدارنده ثابت برایتان درخواست دهد.
یکی دیگر از مزایا ریتینر ارتودنسی نامرئی بودن آن است. بله حتی از نگهدارنده متحرک هم نامرئی تر است. زیرا در پشت دندان های شما است و هیچکیس حتی خودتان هم نمیتوانید آن را ببینید. بنابراین ما آن را در دسته ارتودنسی نامرئی هم قرار میدهیم.
خوشبختانه نگهدارنده ثابت ارتودنسی نیازی به تنظیم ندارد و عادت کردن به آن بسیار راحت است.
به همان اندازه که نگهدارنده های ثابت خوب و مفید هستند میتوانند نکات و نقطه ضعف هایی هم داشته باشند.
داشتن یک نگهدارنده ثابت باعث میشود که تمیز کردن دندان ها با دشواری روبرو شود زیرا با وجود چنین نگهدارنده ای تمیز کردن پشت دندان ها سخت است و نیازمند زمان زیادی است.
سیم پشت دندانی می تواند بقایای مواد غذایی و باکتری ها را به دام بیندازد ، که این وضعیت می تواند شانس شما برای حفظ بهداشت دهان و دندان را کاهش دهد.
همچنین ، مانند هر نوع دستگاه دندانی دیگر ، یک نگهدارنده دائمی می تواند بعد از مدت طولانی آسیب ببیند یا به راحتی شکسته شود. اگر بشکند با وجود دائمی بودن باید آن را تعمیر کنید و یا اینکه آن را با یک ریتینر ثابت جدید جایگزین کنید.
و در آخر استفاده از این نگهدارنده ها میتواند باعث ناراحتی شما شود. زیرا زبان میتواند به آن برخورد کرده و نسبت به نگهدارنده حساس شود.
ما به جز مواقعی که طول درمان تمام میشود به چند دلیل دیگر ممکن است که نیاز به جایگزینی و یا برداشتن کامل ریتینر ثابت ارتودنسی داشته باشیم. در ادامه با برخی از این دلایل آشنا خواهید شد.
درست مانند همه دستگاه های ارتودنسی که در شرایطی احتمال آسیب دیدگی دارند، در مورد نگهدارنده ثابت نیز چنین امکانی وجود دارد. ممکن است نگهدارنده بر اثر مصرف غذاهای سفت و سخت، وارد شدن ضربه به دهان و دندان و یا دلایل دیگر بشکند و آسیب ببیند. به همین دلیل باید به صورت منظم به متخصص ارتودنسی خود مراجعه کنید تا در صورت آسیب دیدگی آن را تعویض و جایگزین کند.
نگهدارنده های ثایت معمولا با یک نوع سیمان مخصوص به پشت دندان شما متصل میشوند. هرچه این سیمان بیشتر باشد، تشکیل جرم و پلاک دندان در اطراف آن نیز بیشتر میشود. اگر این پلاک ها گسترش یابند میتوانند تبدیل به جرم سفت و سختی شوند که با مسواک زدن از بین نمیروند. تنها راه برطرف کردن آن ها جرم گیری و بلیچینگ است. برای این فرآیند دندانپزشک باید حتما نگهدارنده را بردارد تا کار برق انداختن و برطرف کردن جرم را انجام دهد.
اگر بپرسید که چقدر باید از نگهدارنده ها استفاده کرد و طول عمرشان چقدر است نمیتوان پاسخ قطعی و مشخصی داد. برخی از افراد ممکن است برای سال ها از یک نگهدارنده استفاده کنند که البته منعی هم ندارد. اما در بعضی موارد، نگهدارنده می تواند آنقدر فرسوده شود که نیاز به تعویض دارد. در این مواقع ریتینر ثابت فرسوده را بر میدارند و اگر نیاز باشد یک ریتینر جدید به پشت دندان ها میچسپانند.
اگر نگهدارنده ها باعث بروز درد دندان شوند و این درد به صورت مزمن شما را آزار دهد، متخصص ارتودنسی باید آن را برداشته و با بررسی دوباره یک نگهدارنده دیگر نصب کند.
اگر هر یک از این مشکلات ذکر شده را تجربه کرده اید باید به متخصص خود مراجعه کنید. برای جدا کردن نگهدارنده فلزی پشت دندانی باید ابتدا سیمان آن را برداشت و شل کرد. اینکار نیازمند تجهیزات و لوازم خاصی است و در خانه نمیتوان چنین کاری انجام داد. بنابراین تنها راه رفتن به کلینیک ارتودنسی است.
هزینه نگهدارنده ثابت معمولا چندات زیاد نیست. اگر برای یک فک از این دستگاه استفاده کنید تا 500 دلار باید هزینه کنید و برای هر دو فک هم حدود 1000 دلار باید هزینه صرف کنید. اما فراموش نکنید که قمیت آن ها توجیه دارد زیرا برای ماه ها و حتی سال ها دندان های شما را صاف نگه میدارند.
نگهدارنده های ثابت نیاز به مراقبت ویژه دارند. از آنجا که با وجود این دستگاه شما الان یک قطعه سیم در دهانتان دارید باید مطمئن شوید که با هر بار مسواک زدن با دقت سیم و اطراف آن را تمیز کنید و حتما نخ دندان هم بکشید.
کشیدن نخ دندان برای کسانی که ریتینر ثابت دارند کمی متفاوت است و مانند نخ دندان کشیدن دندان های معمولی نیست. برای شستشوی بهتر پشت دندانی که سیم به آن متصل است بهتر است از یک تمیز کننده فشار قوی استفاده کرد که در داروخانه ها قابل خریداری است.
تا زمانی که از نگهدارنده استفاده میکنید حتما به متخصص خود مراجعه کنید تا نحوه عملکرد نگهدارنده و صاف بودن دندان ها شما را بررسی و چک کند.
نگهدارنده دائمی قطعه ای از فلز یا سیم است که به قسمت پشت دندانهای شما وصل می شود (معمولاً قسمت پشت) که باعث می شود دندان های شما بعد از تراز شدن تغییر موقعیت ندهند و دوباره کج نشوند.
مهمترین فایده نگهدارنده های ثابت این است که حتی اگر فراموشکار باشیم باز هم دندان های شما در حالت صاف باقی میماند زیرا نگهدارنده توسط متخصص با سیمان و چسپ مخصوص فیکس شده است.
بزرگترین نقطه ضعف و عیب و ایراد این نگهدارنده ها این است که احتمال تشکیل پلاک و تارتار یا همان جرم پشت دندانی را افزایش میدهند.
مراقبت و نگهداری از این دستگاه ها میتواند کمی زمانبر باشد بنابراین در حین مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن باید صبور باشید و زمان بیشتری برای اینکار اختصاص دهید.