ارتودنسی شاید این روزها به عنوان یک رشته نوین و بسیار مدرن در نظر گرفته شود. اما حقیقت این است که تاریخچه ای دور و دراز دارد. قدمت این رشته را باید در قدمت و تاریخچه بریس ارتودنسی پیدا کرد. ما در این مقاله میخواهیم ضمن معرفی مختصری از تاریخچه بریس ارتودنسی شما را به دل تاریخ برده و با تاریخچه درمان ارتودنسی دندان بیشتر آشنا کنیم. این مقاله را بخوانید تا ببینید رشته ای که کارش صاف و یکدست کردن دندان های شما است چگونه به حالت امروزی اش رسیده است.
به گفته باستان شناسان ، اولین روش های ارتودنسی دندان در یونان تا اوایل 1000 قبل از میلاد انجام میشده است. تمدن آتروسک باستان (که پیش از رومی ها در ایتالیا بودند) از دستگاه هایی مانند محافظ دهان (گارد دندان) استفاده می کردند تا مانع از ریزش دندان های افراد بعد از مرگ شوند.
برخی از باستان شناسان معتقدند که تاریخچه ارتودنسی دندان حتی به پیش از این تمدن بازمیگردد. آن ها معتقدند که اولین بریس های ارتودنسی توسط مصریان باستان مورد استفاده قرار میگرفتند. طبق اعلام انجمن ارتودنتیست های آمریکا (AAO) ، پیش از این، باستان شناسان در داخل دهان مومیایی های کشف شده نوارهای فلزی پیدا کرده اند که ظاهرا برای بستن فاصله بین دندان ها مورد استفاده قرار میگرفته است. از این حیث مصریان حتی در تاریخچه ارتودنسی ثابت دندان نقش ایفا کرده اند.
پیر فاوچارد فرانسوی شخصی بوده که در خصوص دندان و دندانپرشکی تبحر داشته و به گفته هم نسلانش در این حوزه مدرنیست و پیشرو بوده. او اولین کتاب دندانپزشکی را تحت عنوان “دندانپزشک جراح” نوشته است.
در این کتاب از ارتودنسی و به ویژه روش های صاف کردن دندان صحبت شده است! فوچارد وسیله ای را به نام “باند” (كه امروزه ما آن را گارد دهان می نامیم) كشف كرد ، كه به نظر وی باعث می شد دندانها در موقعیت مورد نظر خود باقی بمانند.
پیر بوردت فرانسوی، كه در واقع دندانپزشک پادشاه فرانسه بود ، كتابی به نام “هنر دندانپزشک” نوشت كه منجر به ساخت و پیشرفت دستگاه ارتودنسی به نام “باند فوچاردز” شد.
بوردت روی دستگاه تغییراتی ایجاد کرد و به این حقیقت دست یافت که کشیدن دندان عقل میتواند مانع از کج شدن دندان های دیگر شد. کشف نقش مهمی در دندانپزشکی مدرن داشت. زیرا ازدحام بیش از حد دندان ها یکی از دلایل عمده کج شدن دندان ها در بزرگسالان است.
روی هم رفته شکل شناخته شده دستگاهی که پیر بوردت به کار برد امروز بریس ارتودنسی نامیده میشود. سال 1757 سال بسیار مهمی در تاریخچه ارتودنسی دندان است.
کریستوپه فرانسوا اولین بریس های مدرن ارتودنسی را برای دندان ها ایجاد کرد. دستگاه وی شامل یک سیم قوس دار بود که مستقیماً روی هر مجموعه از دو دندان قرار داده میشد تا مانع از کج شدنشان شده و آن ها را صاف نگاه دارد.
انقلاب بریس های ارتودنسی همچنان ادامه داشت که دکتر ادوارد مینارد برای کمک به اصلاح مشکلات کج بودن و عدم تراز فک ها الاستیک های ارتودنسی را ساخته و به کار برد. این الاستیک ها مشابه الاستیک ها و کش های ارتودنسی امروزی بودند که میتوانستند به هماهنگ شدن فک ها و اصلاح موقعیت آن ها کمک کنند.
استفاده از این الاستیک ها یک نقطه عطف تاریخی برای هماهنگ کردن دندان های کج بود، زیرا امروزه برای اصلاح مشکلات شدید دندانی مثل اوربایت و آندربایت از این الاستیک ها استفاده میشود.
در سال 1900 بود که اصطلاح بریس ها در ارتودنسی توسط جامعه دندانپزشکی و حتی بیماران به صورت گسترده مورد استفاده قرار گرفت. ارتودنسی در این سال ها با کمک سیم ها و براکت هایی از جنس طلای 18 عیار بود زیرا بهتر به دندان ها متصل مشیدند.
استفاده از طلا برای ساخت بریس ارتودنسی تا سال 1950 ادامه داشت اما به علت گران بودن و پرهزینه بودن آن از سال 1950 به اینور از فولاد به جای طلا جهت ساخت بریس استفاده شده است.
در اواسط دهه 70، ایده ای سر زبان ها افتاد که میتوان بریس ها را به جای جلوی دندان ها به پشت دندان متصل کرد. این کار همان تاثیر را در صاف کردن دندان ها دارد اما به علت اینکه دستگاه های ارتودنسی نامرئی هستند بهتر است. اینجا بود که بریس لینگوال یا سیستم ارتودنسی پست دندانی (ارتودنسی لینگوال) ابداع شد. اختراع این بریس ها یکی از درخشانترین اتفاقات در تاریخچه ارتودنسی دندان است. ساخت آن ها را میتواند اولین گام در ارتودنسی نامرئی دانست.
در اواخر قرن بیستم، ناسا یکی از مهمترین پیشرفت ها در حوزه ارتودنسی دندان را ایجاد کرد تا صاف شدن دندان ها را بهبود ببخشد. این اختراع شامل سیمهایی از جنس آلیاژ نیکل-تیتانیوم بود که جایگزین فولاد معمولی شد. یعنی تا آن زمان ما هنوز هم از دستگاه های ارتودنسی فولادی برای صاف شدن دندان ها استفاده میکردیم.
این سیم ها در دمای اتاق بسیار انعطاف پذیر بوده و با دمای بدن گرم شده و فعال می شوند که به تدریج دندان ها را در جهت مورد نظر حرکت می دهند. این سیم ها به دلیل خاصیت حرارتی که دارند قادر به حفظ توانایی حرکت دندان ها برای مدت طولانی تری هستند و نسبت به سیم های فولادی معمولی نیاز به مراقبت کمتری دارند.
در ماه مه سال 2000 ، پس از سالها تلاش برای اولین بار الاینرها یا پلاک های شفاف ارتودنسی نیز ساخته شدند. اولین الاینر ساخته شده تحت عنوان اینویزیلاین شناخته مشیود که به نوعی ارتودنسی نامرئی و شفاف خوانده میشود.
البته که تاریخچه ارتودنسی دندان بسیار طولانی تر و مفصل تر از این حرف ها است و به دستگاه هایی که ما در این مقاله گفتیم ختم نمیشود. در طول تاریخچه ارتودنسی دستگاه ها و روش های زیادی ساخته شده که هر کدام برای صاف کردن دندان ها و فک مورد استفاده قرار میگرفته است. امروزه نیز شاهد ساخته شدن دستگاه های بسیار زیادی هستیم که هر کدام به شکلی به صاف کردن دندان ها و هماهنگ کردنشان کمک میکند. مهمترین و شناخته شده ترین دستگاه های ارتودنسی امروزی که ادامه تلاش دندانپزشکان و مخترعان این حوزه است عبارتند از:
منبع: orthodonticslimited